Usunięcie tarczycy, czyli tyreoidektomia, to zabieg chirurgiczny wykonywany w Polsce u około 30 tysięcy osób rocznie. Choć wiąże się z koniecznością dożywotniego przyjmowania leków hormonalnych, dla wielu pacjentów przynosi znaczące korzyści zdrowotne, eliminując źródło choroby i związane z nią dolegliwości. Pozytywne skutki zabiegu mogą przewyższać niedogodności związane z życiem bez tarczycy, szczególnie w przypadku chorób nowotworowych czy wola dużych rozmiarów.

Kiedy konieczne jest usunięcie tarczycy?

Decyzja o usunięciu tarczycy podejmowana jest w kilku kluczowych przypadkach, gdy inne metody leczenia okazują się nieskuteczne lub niewystarczające. Zabieg ten jest często jedynym rozwiązaniem w określonych sytuacjach klinicznych.

• Nowotwór złośliwy tarczycy – bezwzględne wskazanie do zabiegu, rak tarczycy stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych
• Wole łagodne – rozlane lub guzkowate, szczególnie gdy jest dużych rozmiarów lub ma charakter zamostkowy
• Wole wieloguzkowe – obojętne lub nadczynne, zwłaszcza gdy nie poddaje się leczeniu farmakologicznemu
• Ucisk na okoliczne tkanki – gdy powiększona tarczyca uciska tchawicę, przełyk, nerw krtaniowy wsteczny lub układ żylny, powodując problemy z oddychaniem czy przełykaniem
• Autoimmunologiczne choroby tarczycy – w niektórych przypadkach choroba Hashimoto lub choroba Gravesa-Basedowa, gdy inne metody leczenia zawodzą

Co się dzieje w organizmie po usunięciu tarczycy?

Po zabiegu usunięcia tarczycy organizm przechodzi przez szereg zmian fizjologicznych, które wymagają odpowiedniego postępowania medycznego i czasu na adaptację.

• Zmiana gospodarki hormonalnej – tarczyca nie produkuje już hormonów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu
• Okres rekonwalescencji – bezpośrednio po zabiegu pacjent może odczuwać ból operowanej okolicy, chrypkę i trudności w przełykaniu
• Kontrola nerwów krtaniowych – po zabiegu przeprowadza się badanie laryngoskopowe w celu wykluczenia ewentualnego porażenia nerwu
• Gojenie rany – w pierwszym etapie pooperacyjnym ważna jest dieta bogata w witaminy oraz cynk, aby przyspieszyć proces gojenia

W początkowym okresie po operacji pacjent może preferować produkty płynne lub miękkie ze względu na dyskomfort przy przełykaniu. Z czasem dolegliwości te ustępują, a pacjent wraca do normalnych przyzwyczajeń żywieniowych.

Jak wygląda życie po usunięciu tarczycy?

Życie po usunięciu tarczycy wymaga pewnych dostosowań, ale dla większości pacjentów możliwe jest prowadzenie normalnego, aktywnego życia pod warunkiem przestrzegania zaleceń lekarskich.

• Kontynuacja leczenia – wycięcie tarczycy nie kończy leczenia, pacjent wymaga przyjmowania leków i regularnego monitorowania stanu zdrowia
• Terapia hormonalna – konieczne jest dożywotnie przyjmowanie hormonu tarczycowego (tyroksyny) w postaci tabletek
• Regularne kontrole – w przypadku pacjentów po leczeniu nowotworu niezbędne są kontrole w poradni onkologicznej, dla pozostałych zalecane są wizyty w poradni endokrynologicznej co 6 miesięcy
• Monitorowanie poziomu hormonów – regularne badania poziomu hormonów tarczycy oraz kalcytoniny

W przypadku częściowego usunięcia tarczycy, pozostawiony fragment może nadal spełniać swoją funkcję, co może eliminować konieczność przyjmowania hormonu w formie leku.

Jakie są pozytywne skutki po usunięciu tarczycy?

Usunięcie tarczycy, mimo że jest poważnym zabiegiem chirurgicznym, przynosi wiele korzyści zdrowotnych, które znacząco poprawiają jakość życia pacjentów.

• Zmniejszenie ryzyka nowotworowego – w przypadku raka tarczycy zabieg zmniejsza ryzyko rozsiewu nowotworu oraz jego wznowy, zwiększając szansę na całkowite wyleczenie
• Trwała remisja – w przypadku wola szybkie uzyskanie trwałej remisji bez ryzyka nawrotu zmian chorobowych i nadmiernej produkcji hormonów tarczycy
• Ustąpienie ucisku – zmniejszenie ucisku zmienionej chorobowo tarczycy na sąsiadujące struktury, co usprawnia oddychanie i jedzenie
• Poprawa wyglądu – usunięcie powiększonej tarczycy poprawia wygląd w okolicy szyi
• Poprawa jakości życia – u wielu pacjentów zabieg przynosi ulgę w postaci wygaszenia objawów fizycznych i psychicznych, takich jak zaburzenia snu i nastroju, zmęczenie czy rozdrażnienie

Jakie są negatywne skutki po usunięciu tarczycy?

Mimo licznych korzyści, usunięcie tarczycy wiąże się również z pewnymi negatywnymi konsekwencjami, które pacjent musi zaakceptować i nauczyć się z nimi żyć.

• Objawy pooperacyjne – zmęczenie, senność, ból operowanej okolicy, chrypka, suchość w ustach, utrzymujące się zazwyczaj kilka dni po zabiegu
• Niedoczynność tarczycy – bezpośredni i nieunikniony skutek operacji, wymagający dożywotniego przyjmowania hormonu tarczycowego
• Objawy niedoczynności – przy nieodpowiednim leczeniu mogą wystąpić: zmęczenie, senność, obniżenie nastroju, zaparcia, wzrost masy ciała, wypadanie włosów
• Możliwe powikłania – uszkodzenie przytarczyc podczas operacji może prowadzić do zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej, wymagających suplementacji witaminy D i wapnia do końca życia

Jak nie przytyć po usunięciu tarczycy?

Jednym z najczęstszych obaw pacjentów po usunięciu tarczycy jest możliwość przyrostu masy ciała. Istnieją jednak skuteczne sposoby, aby temu zapobiec.

• Odpowiednia dieta – eliminacja produktów przetworzonych i bogatych w węglowodany, zastąpienie ich świeżymi owocami i warzywami, orzechami, produktami z pełnego ziarna
• Sposób przyrządzania posiłków – zamiast smażenia lepiej dusić i gotować, szczególnie na parze
• Konsultacja z dietetykiem – indywidualne dopasowanie diety do wieku, wagi, trybu życia i wyników badań pacjenta
• Regularna aktywność fizyczna – umiarkowany wysiłek fizyczny, np. spacery, szybki marsz, jazda na rowerze czy pływanie
• Zbilansowane posiłki – dieta bogata w zdrowe tłuszcze, białka i witaminy
• Regularne spożywanie posiłków – około 4-5 posiłków dziennie co 3-4 godziny, kolacja najpóźniej 2 godziny przed snem
• Redukcja kalorii – w przypadku planowanej redukcji masy ciała warto obniżyć dzienną kaloryczność posiłków o około 10%

Osoby z niedoczynnością po usunięciu tarczycy powinny szczególnie zadbać o stabilizację gospodarki węglowodanowej, co pomoże zapobiec przyrostowi tkanki tłuszczowej związanemu ze spowolnieniem metabolizmu.

Zobacz inne porady ekspertów:

• Czy guzki tarczycy mogą zniknąć?
• Długość życia bez tarczycy – jak wygląda życie po usunięciu tarczycy?
• Czy można jeść banany w niedoczynności tarczycy?
• Jak obniżyć nadczynność tarczycy?
• Niedoczynność tarczycy – objawy, przyczyny, diagnoza
• Jakie są objawy nadczynności tarczycy?
• Jak długo żyje się z niedoczynnością tarczycy?
• Czy po laserowej korekcji wzroku można stracić wzrok?
• Guzki na tarczycy – o czym świadczą i czy są groźne?
• Jak spać bezpośrednio po operacji tarczycy?