Ciśnienie w oku jest miarą siły, jaką wywiera płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę. Wymiennie stosuje się nazwy ciśnienie śródgałkowe bądź ciśnienie wewnątrzgałkowe, lecz w rzeczywistości odnoszą się one do tego samego parametru. Zbyt niskie oraz zbyt wysokie ciśnienie w oku wymaga odpowiedniego leczenia, dlatego też tak ważne jest regularne badanie. Co to jest ciśnienie wewnątrzgałkowe, co na nie wpływa oraz w jaki sposób należy je mierzyć?

Co wpływa na ciśnienie wewnątrzgałkowe?

Na początek warto odpowiedzieć na pytanie, jakie ciśnienie w oku jest bezpieczne, a jakie wartości powinny zaniepokoić? Otóż przyjmuje się, że normą jest ciśnienie pomiędzy pomiędzy 10 a 21 mmHg, zatem skala jest dosyć szeroka. O niskim ciśnieniu wewnątrzgałkowym mówimy, gdy wartość spada poniżej 10, natomiast o wysokim, gdy wynosi powyżej 21 mmHg. Najczęściej ciśnienie w oku wynosi około 15-16 mmHg, jednak w ciągu dnia wartości te mogą zmieniać się nawet o 5 mmHg. Najwyższe ciśnienie odnotowuje się w godzinach porannych, najniższe zaś – w godzinach wieczornych. Dlatego też pacjenci powinni zgłaszać się na badanie ciśnienia w godzinach popołudniowych, gdy wartości zaczynają się stabilizować. Ciśnienie wewnątrzgałkowe zależy od stopnia równowagi między produkcją cieczy wodnistej a jej odpływem z gałki ocznej. 

Jak bada się ciśnienie w oku?

Do badania ciśnienia w oku używany jest tonometr, stąd nazwa badania – tonometria. Ciśnienie może być mierzone trzema metodami:

• aplanacyjną – wymaga podania pacjentowi znieczulenia, gdyż podczas badania spłaszcza się rogówkę,
• impresyjną – po podaniu znieczulenia pacjent kładzie się na plecach, a następnie rogówka ulega spłaszczeniu. Opór, jaki stawia, odzwierciedla panujące w gałce ciśnienie,
• bezkontaktową – ciśnienie w oku mierzy się za pomocą podmuchu powietrza.

Obecnie coraz częściej lekarze posiłkują się tonometrią bezkontaktową, która jest nie tylko najbezpieczniejszą, ale i najbardziej komfortową dla pacjenta metodą badania ciśnienia wewnątrzgałkowego. Nie wymaga ona podawania znieczulenia, dzięki czemu niemal od razu po wykonaniu badania pacjent może powrócić do wykonywania normalnych czynności. 

Jak postępować w przypadku nieprawidłowego ciśnienia wewnątrzgałkowego?

Zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. Jakie są objawy wysokiego ciśnienia w oku? Najczęstsze symptomy to:

• ból głowy,
• zaburzenia widzenia,
• rozmazane widzenie,
• ból oczu.

Jak obniżyć wysokie ciśnienie w oku? Najczęściej lekarze sięgają w tym przypadku po farmakoterapię, rzadziej natomiast leczą pacjenta chirurgicznie. Należy jednak mieć świadomość, że bardzo istotne jest rozpoznanie przyczyny wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Może ono być objawem:

• jaskry,
• stanu zapalnego oka,
• zespołu pseudoeksfoliacji.

Tymczasem w przypadku zbyt niskiego ciśnienia wewnątrzgałkowego pacjent najczęściej odczuwa ból oczu, może również widzieć nieostro. Czasami powodem niskiego ciśnienia w gałce ocznej jest niskie ciśnienie tętnicze, jednak może ono również być objawem:

• cukrzycy,
• urazu oka,
• stanów zapalnych naczyniówki.

Bardzo istotne jest więc postawienie prawidłowej diagnozy, dlatego lekarz okulista może skierować pacjenta na dalsze badania bądź do lekarza innej specjalizacji, na przykład diabetologa w przypadku podejrzenia cukrzycy. 

Gdzie zbadać ciśnienie wewnątrzgałkowe?

Ciśnienie wewnątrzgałkowe najczęściej bada się podczas rutynowej wizyty u lekarza okulisty – stanowi ono elementarny składnik każdego badania okulistycznego. Pamiętajmy, że na badanie okulistyczne należy zgłaszać się minimum raz w roku, celem kontroli stanu zdrowia narządu wzroku. Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego można wykonać w każdym gabinecie okulistycznym, a także u optometrysty, który dysponuje odpowiednim sprzętem. Obecnie badanie najczęściej wykonywane jest bezdotykowo, w sposób nieinwazyjny. Dzięki temu pacjent od razu po jego zakończeniu może prowadzić samochód bądź powrócić do normalnych obowiązków, a jednocześnie od razu uzyskać wyniki badania.