Film łzowy to cienka powłoka, pokrywająca powierzchnię oka. Składa się on z warstwy lipidowej, która chroni przed parowaniem wody i wnikaniem drobnoustrojów oraz z warstwy wodnej, która która zapewnia oku odpowiedni poziom nawilżenia. Zaburzenia w składzie filmu łzowego najczęściej wywołują u pacjentów zespół suchego oka, lecz mogą też przyczynić się do powstawania stanów zapalnych oczu. Jakie są badania filmu łzowego i kiedy należy je wykonać?

Rodzaje badań filmu łzowego

W diagnozowaniu nieprawidłowości związanych z filmem łzowym lekarz okulista może przeprowadzać różnego rodzaju badania. Najczęściej wykonuje się:

• test Schrimera – jego zadaniem jest ocena warstwy wodnej filmu łzowego; to wykonania badania nie jest potrzebny specjalistyczny sprzęt,
• pomiar czasu przerwania filmu łzowego – bada warstwę lipidową filmu łzowego, informując jednocześnie o jego stabilności,
• badanie gruczołów Meiboma – jego zadaniem jest ocena rodzaju wydzieliny, wydobywającej się z z ujść gruczołów w krawędzi powieki po uciśnięciu i delikatnym masażu powiek,
• barwienie powierzchni oka różem bengalskim bądź zieleniną lizaminową – badanie to pomaga uwidocznić martwe komórki na powierzchni oka, a także uwidacznia uszkodzenia nabłonka rogówki oraz spojówki,
• barwienie powierzchni oka fluoresceiną – ma za zadanie ułatwić obserwację uszkodzeń nabłonka pokrywającego rogówkę.

Dodatkowo lekarz wykonuje badanie w lampie szczelinowej, które polega na dokładnych oględzinach narządu wzroku. Wskazania do badania filmu łzowego to przede wszystkim zespół suchego oka bądź jego podejrzenie. Czasami dodatkowo wykonuje się je w diagnozowaniu schorzeń rogówki czy spojówek. 

Jak się przygotować do badania?

Badania filmu łzowego wykonuje się najczęściej podczas wizyty, na którą pacjent zgłasza się z konkretnymi objawami. W przypadku zespołu suchego oka będą to:

• pieczenie oczu,
• świąd oczu,
• nieostre widzenie,
• zaczerwienienie oczu.

Badanie filmu łzowego, bez względu na to, w jakiej formie jest wykonywane, nie wymaga szczególnych przygotowań ze strony pacjenta. Jeśli nosi on soczewki kontaktowe lub okulary, przed badaniem będzie musiał je zdjąć. Kobiety natomiast powinny zgłosić się do specjalisty bez makijażu okolic oczu. Badanie filmu łzowego jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta i może być wykonywane tak często, jak trzeba. Często lekarz podejmuje decyzję o jego przeprowadzeniu w ramach wizyty kontrolnej, po zdiagnozowaniu u pacjenta zespołu suchego oka. 

Powikłania badań filmu łzowego

Pacjenci często zdają sobie pytanie, czy badanie filmu łzowego może wiązać się z jakimiś powikłaniami? Na ogół nie występują żadne efekty uboczne po jego przeprowadzeniu. Część pacjentów skarży się na uczucie ciała obcego w oku bądź zaczerwienie oczu, jednak warto mieć świadomość, że może być efekt nie samego badania, a pogłębiania się problemu, jakim jest zespół suchego oka. Lekarz, po zdiagnozowaniu choroby, zaleci stosowanie odpowiednich preparatów, lecz zanim zaczną one działać, może upłynąć trochę czasu. Bardzo rzadkim powikłaniem badania filmu łzowego jest wydobywanie się z oczu ropnej wydzieliny. Tutaj również może ona świadczyć o pogłębianiu się choroby bądź nadwrażliwości na któryś składnik leku, jakim są krople do oczu. Jeśli przykre objawy nie ustępują, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza okulisty, który dokładnie obejrzy oczy i dobierze odpowiednią metodę leczenia.

Gdzie można wykonać badania filmu łzowego?

Przeprowadzenie badania filmu łzowego ma miejsce w gabinecie lekarza okulisty, podczas wizyty. Pacjent, który zgłasza się z niepokojącymi objawami, zostanie poproszony o przygotowanie się do badania – zdjęcie soczewek oraz demakijaż oczu. Co do zasady, badanie filmu łzowego może być przeprowadzone w każdym gabinecie lekarskim, gdyż nie wymaga posiadania zaawansowanego technicznie sprzętu. W przypadku niektórych metod diagnostycznych, takich jak test Schrimera, badanie wykonywane jest bez pomocy urządzeń okulistycznych, a jedynie z zastosowaniem specjalistycznych pasków.