Optyczna koherentna tomografia dna oka, czyli OCT plamki to badanie, które wykonuje się w celach diagnostycznych, przy podejrzeniu zwyrodnienia plamki, zmian cukrzycowych oraz innych schorzeń. Okuliści bardzo często korzystają z badania OCT plamki, gdyż daje ono nawet kilkakrotnie lepszy obraz, niż ultrasonografia. Co to jest OCT plamki i w jakich przypadkach powinno zostać wykonane?
Co pokazuje badanie OCT?
Na czym polega badanie OCT tarczy? Trwa ono od kilku do maksymalnie kilkunastu minut. Pacjent siada przed aparatem, opierając głowę na specjalnej podpórce. Lekarz może obserwować obraz dna oka, a aparat rejestruje przegląd jego konkretnych struktur. Wszystko to dzięki emisji koherentnej wiązki światła, która zapewnia wyjątkowo wysoką rozdzielczość uzyskiwanego obrazu. Wyniki można porównać do obrazu histopatologicznego siatkówki. Wskazania do wykonania badania to między innymi:
- diagnostyka zwyrodnienia plamki, związanego z wiekiem pacjenta,
- podejrzenie zmian cukrzycowych w plamce,
- obrzęk plamki,
- występowanie otworów w plamce,
- diagnostyka błon nasiatkówkowych,
- monitorowanie zmian jaskrowych,
- ocena stanu rogówki – najczęściej przed i po laserowej korekcji wzroku.
Jak przygotować się do badania OCT?
Badanie OCT wymaga od pacjenta zdjęcia soczewek kontaktowych bądź okularów korekcyjnych. Kobiety powinny stawić się na badanie bez makijażu oczu, ewentualnie mogą wykonać wcześniejszy demakijaż. Jest to bardzo istotne zwłaszcza w przypadku, gdy konieczne będzie zaaplikowanie kropel rozszerzających źrenice. Pacjent powinien zabrać na badanie dokumentację medyczną, zwłaszcza dotyczącą narządu wzroku. Poza tym, nie musi się on w żaden sposób przygotowywać do badania – może normalnie spożywać posiłki czy zażyć leki, które przyjmuje na stałe, gdyż nie będą one miały wpływu na wynik badania.
Bezpieczeństwo badania OCT
Pacjenci często zadają sobie pytanie, czy badanie OCT jest bezpieczne? Otóż jest ono w pełni bezpieczne dla pacjentów w każdym wieku, nawet z chorobami przewlekłymi. Praktycznie nie istnieją przeciwwskazania do jego wykonania – można je przeprowadzić także u kobiet w ciąży, karmiących piersią bądź u seniorów. Możliwe jest wielokrotne powtarzanie badania – pacjenci nie muszą bać się emitowanego światła, gdyż jest ono w pełni bezpieczne dla naszych oczu, a także dla całego organizmu. Nie mamy tutaj do czynienia ze światłem takim, jak na przykład przy badaniu RTG.
Powikłania po badaniu OCT
Badanie OCT jest na tyle bezpieczne, że nie niesie za sobą ryzyka powstawania powikłań. Pacjenci od razu po jego zakończeniu mogą wrócić do wykonywania normalnych czynności życiowych. Niemniej jednak istnieje tutaj pewien wyjątek, a dotyczy on sytuacji, w której pacjentowi zostały zaaplikowane krople rozszerzające źrenice. Nie jest to rutynowa procedura, lecz jeśli lekarz stwierdzi, że źrenica jest zbyt wąska, musi podać odpowiednie krople, tak aby wyniki badania były wiarygodne. W takim przypadku pacjent przez około 3-4 godziny po przeprowadzeniu badania może odczuwać znaczący dyskomfort, będzie miał również problemy z prawidłowym widzeniem. Należy pamiętać, aby w takim wypadku nie prowadzić samochodu, aż do momentu ustąpienia objawów (zwykle trwa to nie dłużej, niż 4 godziny). Wtedy powrót do domu powinien odbywać się w asyście osoby towarzyszącej, ze względu na nieostrość widzenia oraz efekt rozmazanego, zamglonego obrazu.
Gdzie przeprowadzić badanie OCT?
Wiedząc, co pokazuje badanie OCT, lekarz może skierować na nie pacjenta w celach diagnostycznych bądź kontrolnych. Badanie OCT wykonuje się w gabinetach okulistycznych, które dysponują odpowiednim sprzętem. Obecnie przeprowadzane jest ono podczas wizyty lekarskiej, na którą pacjent zgłasza się z niepokojącymi objawami. Badanie OCT można także wykonać w celach profilaktycznych – najczęściej ma to miejsce u osób, które przeszły zabiegi na siatkówce oka bądź mają za sobą laserową korekcję wzroku. O jego przeprowadzeniu każdorazowo decyduje lekarz, po zebraniu wywiadu medycznego bądź zapoznaniu się z dokumentacją pacjenta.